U podstawy choroby Parkinsona leży neurodegradacja, czyli postępujący proces zwyrodnienia komórek nerwowych. Obumieranie neuronów po miesiącach, a nawet latach niszczycielskich procesów sprawia, że nie są one w stanie prawidłowo funkcjonować. 

Czym jest choroba Parkinsona?

Jako pierwszy objawy tego schorzenia rozpoznał i opisał James Parkinson, londyński lekarz. Jeśli chodzi o początkowe objawy Parkinsona u starszych, to często są one niejednoznaczne i bagatelizowane. 

Początkowe objawy choroby Parkinsona u osób starszych na początku często wiązane są z roztargnieniem, starością czy zwyczajnym osłabieniem. Kiedy nasilają się i stają niepokojące, pojawia się diagnoza. Szacuje się, że obecnie na chorobę cierpi na całym świecie około sześciu milionów osób. Wśród nich zdecydowana większość to mężczyźni, którzy przekroczyli 58 rok życia. Medycyna rok w rok odnotowuje nowe przypadki zachorowań wśród osób przed czterdziestym rokiem życia, jednak należą one do zdecydowanej mniejszości. Wpływ na to, że rokrocznie zwiększa się liczba osób cierpiących na to schorzenie, niewątpliwie ma starzenie się społeczeństwa. 

Pomimo tego, że w ostatnich latach pojawiło się kilka obiecujących badań, które miałyby pomóc w walce z chorobą, to wciąż niestety pozostaje ona nieuleczalna. 

Parkinson — jakie daje objawy?

Pierwsze objawy choroby są delikatnymi sygnałami, które w ciągu kilku kolejnych lat znacznie przybierają na sile. Początkowe objawy chory na Parkinsona może zwyczajnie zlekceważyć — są to zazwyczaj osłabienie, zmęczenie, spowolnienie i niezgrabność — czyli to, co i tak dotyka ogromną część ludzi w podeszłym wieku. Niepokój pojawia się, kiedy chorzy zaczynają zauważać nasilenie objawów, które powoli i skutecznie utrudniają im codzienne funkcjonowanie. Mowa tutaj o ogólnym spowolnieniu, pochyleniu sylwetki, drżeniu rąk. Te wszystkie objawy potrafią przeszkadzać w najprostszych czynnościach, takich jak jedzenie, mycie czy ubieranie się. 

Ważne, by jak najszybciej wyłapać niepokojące objawy i udać się do lekarza w celu uzyskania diagnozy. Szybkie rozpoznanie choroby to połowa drogi do sukcesu. Pomimo tego, że Parkinson wciąż pozostaje chorobą nieuleczalną, można zrobić wiele, by podnieść komfort życia chorej osoby. 

Przykładowo, dieta w chorobie Parkinsona jest bardzo ważna. Odpowiednie, zbilansowane odżywianie może pomóc opóźnić rozwój choroby. 

Parkinson przyczyny

Choroba Parkinsona ma swoje źródło w obumieraniu komórek nerwowych w istocie czarnej — czyli części mózgu. Kiedy neurony te działają prawidłowo, są odpowiedzialne za wytwarzanie dopaminy, czyli przekaźnika, który odpowiada za przesyłanie sygnałów pomiędzy istotą czarną, a ciałem prążkowanym. To właśnie te impulsy odpowiadają za pracę mięśni i koordynację ruchową. Kiedy proces ich przesyłania zaczyna szwankować, pojawiają się problemy z funkcjonowaniem organizmu. Warto także wspomnieć o odmianie choroby Parkinsona, która jest dziedziczna. Związana jest ona z mutacją genu. Jest on odpowiedzialny za syntezę alfa-synukleiny. Jako że mózg ma właściwości kompensacyjne, musi obumrzeć aż osiemdziesiąt procent komórek odpowiedzialnych za wytwarzanie dopaminy, by pojawił się pierwsze objawy choroby. 

Parkinson leczenie

Jako że na chorobę tę obecnie nie istnieje żadne lekarstwo, trudno tutaj mówić o skutecznym leczeniu. Niemniej jednak interwencja farmakologiczna bądź chirurgiczna pomoże opóźnić rozwój choroby, dając choremu wiele lat, które może komfortowo i sprawnie przeżyć. 

Jednym z najpopularniejszych leków na chorobę Parkinsona jest prekursor dopaminy, czyli L-DOPA. Jako że objawy choroby pojawiają się, kiedy większość komórek nerwowych produkujących dopaminę ulegnie rozkładowi, ważne jest, by zahamować proces ich rozkładu. Podanie dopaminy człowiekowi nie jest możliwe z racji tego, że nie zostanie ona przepuszczona przez bariery otaczające mózg. Natomiast lek L-DOPA bez problemu je pokonuje i dostarcza organizmowi składniki, których zadaniem jest przebudzenie receptorów dopaminowych. 

Nie ma co ukrywać, że wprowadzenie tego leku stanowiło prawdziwy przełom w walce z chorobą Parkinsona. L-DOPA w mózgu w neuronach przekształcana jest w dopaminę. Jedyny problem jest taki, że nie zapobiega ona temu, co leży u podstaw choroby — czyli obumieraniu neuronów. Problem tkwi w tym, że L-DOPA działa u pacjentów przez pierwszych kilka lat choroby, a w miarę, jak spada liczba neuronów w mózgu, leczenie staje się nieefektywne. 

Pomimo tego, że Parkinson objawy początkowe często bywają ignorowane, to jednak warto czujnie reagować na każde niepokojące sygnały wysyłane przez ciało. 

Chorobę da się także leczyć chirurgicznie — poprzez wszczepienie do mózgu pacjenta komórek zdolnych do produkcji dopaminy. W Szwecji i USA przeprowadza się zabiegi, podczas których choremu wszczepia się płodową tkankę mózgową. Jest to rozwiązanie, które spotyka na wiele moralnych problemów — jako, że na jeden przeszczep potrzebne są komórki, które pochodzą nawet od ośmiu ludzkich płodów. Niemniej jednak terapia ta jest bardzo skuteczna i pozwala części chorych wrócić niemal do normalnego życia — u ogromnej części z nich poprawa jest kolosalna i można wręcz mówić o wyleczeniu. 

Dieta, żywienie w chorobie Parkinsona

Dieta w chorobie Parkinsona jest bardzo ważna. O ile w początkowych etapach choroby, kiedy objawy nie są dokuczliwe, można sugerować się zalecanym sposobem żywienia dla osób dorosłych, to później warto tak skomponować jadłospis, by jak najlepiej odpowiadał on potrzebom osoby chorej. 

Osoby chorujące na Parkinsona powinny jeść regularne posiłki - 3 główne dania i 1-2 przekąski. Śniadanie powinno zostać zjedzone nie później niż godzinę po przebudzeniu, natomiast kolacja — maksymalnie na dwie godziny przed położeniem się spać. 

W posiłkach osoby chorej na Parkinsona powinny znaleźć się pełnoziarniste produkty takie jak makaron razowy, chleb graham, brązowy ryż czy razowe makarony. W każdym posiłku powinny znaleźć się także warzywa i owoce. Nie wolno zapominać o białku, którego źródłem jest nabiał, chude mięso oraz rośliny strączkowe. 

Ze spożywaniem białka trzeba być jednak bardzo ostrożnym. Badania wykazały, że jego nadmiar może utrudniać wchłanianie leków stosowanych w chorobie Parkinsona. Mięso, jaja i ryby powinny być zatem uzupełnieniem diety, nie zaś jej głównymi składnikami. 

Bardzo ważne jest, by wraz z posiłkami dostarczać choremu wszelkich niezbędnych składników odżywczych, witamin i składników mineralnych. Choroba Parkinsona często wiąże się z występowaniem zaparć, toteż ważne jest, by dieta zawierała sporo bogatych w błonnik produktów. Nie wolno zapominać również o spożywaniu odpowiedniej ilości płynów. 

Wmiarę rozwoju choroby, chorzy często narzekają na problemy z połykaniem pokarmu. Częste krztuszenie się może być przyczyną infekcji dróg oddechowych. Dlatego osoby chore powinny wyrobić nawyk dokładnego przeżuwania pokarmu. 

Jak pomóc choremu na Parkinsona?

Parkinson jest chorobą, która skutecznie potrafi uprzykrzyć życie. Dlatego tak ważne jest, by osoba chora miała wsparcie najbliższych w walce z chorobą. Dieta w chorobie Parkinsona jest bardzo ważna, dlatego to bliscy pacjenta mogą zająć się skomponowaniem odpowiedniego jadłospisu. W miarę postępu choroby warto zastanowić się nad rozdrabnianiem bądź miksowaniem posiłków, by umożliwić choremu ich przyjmowanie. 

Jako że z czasem drżenie rąk staje się bardzo uciążliwe i uniemożliwia przyjmowanie posiłków samodzielnie, warto kupić sztućce dla chorych na Parkinsona. Zapobiegają one wypadaniu zawartości łyżki, dzięki czemu chory wciąż może zachować pewną dozę samodzielności. 

Aby pomóc choremu, warto motywować go do zachowania aktywności fizycznej, oczywiście na miarę możliwości. Jeśli pacjent przed chorobą był osobą aktywną, nie powinien z tego rezygnować. Bycie aktywnym ma korzystny wpływ na funkcjonowanie całego organizmu oraz zapobiega pojawieniu się innych chorób, takich jak cukrzyca czy choroby krążenia, które w połączeniu z Parkinsonem będą stanowić groźny duet. Chora osoba może udać się na rehabilitację, podczas której nauczy się ćwiczeń, które później samodzielnie może powtarzać w domu.